Υφάσματα από το Κορωπί Αττικής

Το εύρημα συμπεριλαμβάνει τρία λινά υφάσματα που ανακαλύφθηκαν συγχρόνως το 1954 σε καύση του 5ου αιώνα π.Χ στο Κορωπί Αττικής. Βρέθηκαν στο εσωτερικό χάλκινης τεφροδόχου κάλπης, σε επαφή με τα οστά του νεκρού. Η κάλπη πουλήθηκε ιδιωτικά και σήμερα τα υφάσματα φυλάσσονται στο Μουσείο Victoria & Albert του Λονδίνου.

Τα υφάσματα αυτά αποτελούν ένα ακόμα δείγμα καταλοίπων αρχαίων υφασμάτων ιδιαίτερης ποιότητας. Συνδυάζουν τα περισσότερα διακοσμητικά χαρακτηριστικά που συναντούμε στην κλασική εποχή: κέντημα, μεταλλικές κλωστές, πολύ έντονα στριμμένες κλωστές, ζωγραφική σε ύφασμα, χρήση διακοσμητικού υφαδιού, σχέδια με ελεύθερες κλωστές και διατηρημένη πλευρική παρυφή με χρωματιστή διακόσμηση.

 

Ύφασμα 1:

Το πρώτο ύφασμα διατηρείται σε δύο τμήματα, είναι κατασκευασμένο με ισορροπημένη απλή ύφανση και αποτελεί το πρώτο δείγμα κεντήματος που γνωρίζουμε στον ελλαδικό χώρο. Απεικονίζει πλέγμα ρόμβων, στο εσωτερικό των οποίων υπάρχουν λιοντάρια σε βηματισμό. Σε κάθε τμήμα του υφάσματος, τα λιοντάρια κοιτούν προς την ίδια κατεύθυνση: στο πρώτο προς τα δεξιά και στο δεύτερο προς τα αριστερά. Το μέγεθος των λιονταριών είναι ελάχιστο, με μήκος περίπου ένα εκατοστό. Σύμφωνα με τη μελέτη του υφάσματος από τον John Beckwith, στο κέντημα είχαν χρησιμοποιηθεί επάργυρες κλωστές τυλιγμένες γύρω από πυρήνα οργανικής κλωστής, και τούτο διακρίνεται από ίχνη μεταλλικών αλάτων και ελάχιστα ίχνη της κλωστής.

Ύφασμα 2:

Το δεύτερο ύφασμα διατηρείται σε τρία τμήματα διαφορετικών διαστάσεων. Πρόκειται πάλι για λινό ύφασμα με ισορροπημένη απλή ύφανση. Αυτή τη φορά, η διακόσμηση αποτελείται από ζωγραφιστούς ρόμβους. Σε πολλά σημεία του υφάσματος, οι κλωστές είναι καλυμμένες με σκούρα χρωστική ουσία που δεν έχει περάσει στο εσωτερικό των ινών, αλλά παραμένει στην επιφάνεια του υφάσματος, πράγμα που αποτελεί ένδειξη ζωγραφικού διακόσμου. Ίχνη κοκκινωπής χρωστικής στο εσωτερικό των ρόμβων υποδεικνύουν ότι υπήρχε και κεντρικό σχέδιο. Η χρωστική ουσία του ζωγραφικού σχεδίου δεν έχει ακόμα αναλυθεί.

Το ύφασμα διατηρεί επίσης ίχνη δύο διαφορετικών διακοσμητικών τεχνικών που δημιουργήθηκαν παράλληλα με την ύφανση. Η πρώτη περίπτωση είναι ίχνη μαύρων κλωστών στο ύφασμα που δεν φαίνεται να προέρχονται από κέντημα, αλλά μάλλον από πρόσθετο, διακοσμητικό υφάδι. Η δεύτερη αφορά διακοσμητικά σχέδια που διακρίνονται σε σημεία του υφάσματος και έχουν δημιουργηθεί από ελεύθερες κλωστές και των δύο κατευθύνσεων. Καθώς τα σχέδια αυτά καλύπτουν ορισμένες φορές επιφάνεια αρκετών εκατοστών, δεν πρέπει να οφείλονται σε λάθος στην ύφανση, αλλά σε ηθελημένο σχέδιο. Οι κλωστές είναι συχνά πολύ στριμμένες και έχουν κυματιστή όψη.

Ύφασμα 3:

Το τρίτο ύφασμα διατηρείται σε ένα τμήμα. Πρόκειται για λινό ύφασμα με ισορροπημένη απλή ύφανση και πολύ λαμπερές κλωστές, πράγμα που υποδεικνύει ότι οι ίνες έχουν υποστεί προσεκτική επεξεργασία πριν το γνέσιμο. Το ύφασμα τμήμα πλευρική παρυφή πλάτους 33 εκ., στην οποία διακρίνεται ενίσχυση στην ύφανση. Αρκετά ίχνη μαύρης κλωστής εντοπίστηκαν κοντά στην πλευρική παρυφή και φαίνεται να προέρχονται από διακόσμηση με πρόσθετο, διακοσμητικό υφάδι. Η χρωστική ουσία των διακοσμητικών κλωστών δεν έχει ακόμα αναλυθεί.

Δημοσιεύσεις:

Beckwith J. 1954 Textile Fragments from Classical Antiquity: an important find at Koropi near Athens, Illustrated London News 224, 114-115.

Spantidaki Y. και Moulhérat C. 2012 Greece. Στο M. Gleba και U. Mannering (επ.) Textiles and Textile Production in Europe: From Prehistory to AD 400. Oxford, Oxbow Books, Ancient Textiles Series 11.

Spantidaki S. 2016 Textile Production in Classical Athens. Oxford, Oxbow Books, Ancient Textiles Series 27.